 |
 |
 |
||
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
||
 |
||
 |
Тот, кто видит блуждающие мысли, крадущиеся подобно ворам, поймет необходимость наблюдения за этими назойливыми мыслями. Миларепа
|
|
 |
||
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
Случайный отрывок из текста: Райнер Мария Рильке. Об Искусстве. Дальние виды
Жаба
Калодзеж быў глыбокі. Такі глыбокі, што сонца ніяк не магло зазірнуць у празрыстую калодзежную ваду. А там, куды сонечныя промні ўсё-такі даставалі, між камянямі рос зялёны мох. Вось на тых камянях і жыло вялікае сямейства жаб. У калодзежы іх лічылі перасяленцамі. Першай сюды перасялілася старая жаба — прабабка. Зялёныя жабы, насельнікі вады, прызналі ў той жабе сваю родзічку, але пачалі называць яе сямейства «дачнікамі, якія прыехалі на купанне». Дачнікі вельмі любілі сваю «сушу» — мокрыя калодзежныя сцены. Бабуля жаб аднойчы здзейсніла падарожжа. Яна трапіла ў вядро з вадой, і яе паднялі наверх. Сонца ўдарыла ёй у вочы. Але яна паспела выкарабкацца з вядра і шумна плюхнулася ў калодзеж. Тры дні адлежвалася, бо вельмі ж разбалелася спіна. Аб тым, што паспела ўбачыць наверсе, яна мала расказвала, бо адзін міг пабыла там. Адно толькі ўведала, што калодзеж — гэта яшчэ не ўвесь свет. Безумоўна, пра іншы свет, апроч калодзежны, магла б расказаць прабабка-жаба, але яна любіла маўчаць. Толькі аднойчы разгаварылася і выдала тайну: — У кагосьці з нас, а можа, і ў мяне самой, схаваны ў галаве каштоўны камень. Зялёныя жабы слухалі яе з недаверам, пасля састроілі грымасы і нырнулі на дно. А маладыя жабы ганарліва выцягвалі заднія лапкі. Кожная з іх уяўляла: каштоўны камень менавіта ў яе. Яны нават пабойваліся хітаць галавой. Урэшце асмеліліся і распыталі старую жабу пра каштоўны камень. Вось што яна паведала: — Камень той такі прыгожы і такі каштоўны, што я нават апісаць яго не магу. А носяць яго, каб самому было прыемна, каб іншыя зайздросцілі. Больш нічога не распытвайце... — Ну, у мяне дык каштоўнага каменя няма, — сказала самая маленькая і вельмі брыдкая жаба. — Дый навошта мне тая прыгажосць? А калі табе зайздросцяць, што тут прыемнага? Я мару зусім пра іншае. Мне б хаця разок падняцца паверх калодзежа. Відаць, там прыгажосць неапісальная! — Сядзі дзе сядзіш! — умяшалася старая жаба. — Тут ты ўсіх ведаеш і цябе ўсе ведаюць. Беражыся толькі вядра, каб яно цябе не раздушыла. А калі трапіш у яго, то хутчэй выскаквай. Ды так удала, як я некалі — і скура і косці цэлыя. — Квак! — сказала маленькая жаба, а гэта ўсё роўна, што «Ах!» па-нашаму. Ёй вельмі хацелася пабыць знадворку калодзежа. Убачыць сапраўдную зеляніну, траву. І калі наступнай раніцай поўнае вядро вады на імгненне затрымалася каля каменя, дзе яна сядзела, сэрца маленькай жабы ўздрыгнула, яна кінулася ў вядро і прытаілася на дне. Як толькі чалавек выцягнуў вядро наверх, з яго тут жа выплюхнуў ваду, сказаў пры гэтым: — Вось не пашанцавала! Такую брыдоту выцягнуў!.. І ён штурхнуў нагой жабу, ледзь не скалечыў яе. Жаба зашылася ў высокую крапіву. Тут яна адчувала сябе так, як мы, людзі, у вялікім лесе, дзе сонца ледзь прабіваецца праз лістоту і галіны. Маленькая жаба прасядзела ў крапіве цэлую гадзіну, супакоілася, агледзелася і сказала сама сабе: — Цікава, а што за крапівой? Калі ўжо вылезла з калодзежа, то трэба ўсё агледзець наўкол. І яна заспяшалася, зачыкільгала і апынулася на дарозе. Сонца свяціла ёй у вочы, пылам прыпудрывала яе, а яна ўсё шлёпала цераз дарогу. «Во дзе сапраўды суша! Якая прыгажосць наўкол! У мяне нават усярэдзіне казыча», — думала калодзежная жаба. Неўзабаве яна дапаўзла да канавы. Тут раслі незабудкі і вятроўнік. Вакол канавы сцяной стаялі бузіна і глог. Белы ўюнок віўся, што ліяна. А колькі тут стракацела кветак! Над імі лётаў матылёк. Жаба вырашыла, што гэта таксама кветка. Толькі адарвалася ад сцябла і хоча палятаць па свеце. Хто-хто, а яна добра разумела гэта. — От калі б я магла так хутка рухацца, — уздыхнула жаба. — Квак! Ах! Якая прыгажосць! Жаба пражыла ў канаве восем дзён і восем начэй. Яды хапала ўволю. А на дзевяты дзень рашыла: «Уперад! Жыццё цудоўнае! Як добра вылезці з калодзежа, пасядзець у крапіве, прапаўзці па пыльнай дарозе і адпачыць у сырой канаве. Але ўперад! Трэба шукаць сяброў!..» І жаба зноў кінулася падарожнічаць. Яна пераадолела поле. Даскакала да вялікай сажалкі, зарослай чаротам. У зарасніку яе сустрэлі мясцовыя жабы, спыталі: — Вам тут не вельмі сыра?.. Мы вам рады. Будзьце як дома... Вечарам госцю запрасілі на дамашні канцэрт. Вячэрай не частавалі, затое напіткі былі бясплатныя — цэлая сажалка, пі на здароўе! Той жа ноччу маленькая жаба пайшла падарожнічаць далей. Ёй падабаліся зоркі, малады месяц, высокае неба, а ўдзень — сонца на ім. Але для сябе яна ўвесь час паўтарала: — Я нібыта ўсё яшчэ ў калодзежы. Толькі ён значна большы за той, у якім я жыла. А мне трэба ўзняцца ўверх, да самага сонца! Аднойчы маладой жабе падалося, што месяц ці сонца — гэта проста вялікія вёдры. Нехта некалі апусціць іх да яе, і яна падымецца высока-высока ў неба. Ах, якое там святло, які бляск! Нават самы каштоўны камень не ззяе так зырка, як сонца. Уперад, да шчасця! І калодзежная жаба скокнула так далёка, як не ўсялякая жаба здолее, і апынулася на прасёлачнай дарозе. Вакол жылі людзі. Усюды былі сады і агароды. Жаба прыпынілася адпачыць пад капустай. Агледзелася наўкол і зрабіла новае адкрыццё: — Ах, які вялікі свет і як цікава ў ім! Колькі ўсялякіх дзіўных стварэнняў у свеце! Не трэба толькі седма сядзець на адным месцы. І яна скокнула ў агарод, зноў квакнула: — Ах, якая тут зеляніна! Які цуд! — Яшчэ б! — адгукнуўся вусень, які сядзеў на капусным лісце. — Мой ліст самы вялікі! Ён закрывае паўсвету. Але мне добра на ім! — Ко-ко-ко! — пачула жаба. Да капусты набліжаліся куры. Адна, якая ішла ўперадзе, адразу прыкмеціла вусеня на капусным лісце і нацэлілася клюнуць яго. Але вусень зваліўся на зямлю і давай выгінацца, курчыцца. Курыца зірнула на зялёнага чарвяка адным вокам, пасля другім. Яна не разумела: да чаго гэтыя крыўлянні. «Гэта ён не ад добрай волі», — падумала курыца і падрыхтавалася клюнуць яго яшчэ раз. Але жаба, якая ўсё гэта бачыла, раптам праявіла смеласць і скокнула прама на крыўдзіцельку. — Ах вось як, ды ў вусеня тут заступніца! Зірніце, якая пачвара, — пачала кудахтаць курыца і адвярнулася. — Вельмі мне патрэбен гэты зялёны аб'едак. Ад яго толькі ў горле пяршыць... Усе куры пачулі сваю сяброўку і пайшлі з агарода. А вусень раптам сказаў: — Вось як я выкруціўся! Я такі! Але самае цяжкае наперадзе: як узлезці на капусны ліст? Дзе ён? Маленькая жаба падскочыла ад радасці. Яе нязграбнасць дапамагла вусеню, адпудзіла ворагаў. Яна хацела і цяпер дапамагчы яму. Але той ганарліва заявіў: — Што вы, я сам вывернуўся ад курыцы. А на вас жудасна, нават непрыемна пазіраць. Пакіньце мой дом. О, я чую пах капусты! Толькі трэба залезці як мага вышэй. «Так, так, вышэй, — падумала жаба. — Бач, і вусеню хочацца наверх, як і мне. Проста ён цяпер не ў настроі. Перапалохала курыца. Усім нам хочацца вышыні!» Жаба задрала галаву ўгору і ўбачыла на даху сялянскай хаты вялізнае буслінае гняздо. Бусел і бусліха без стомы пра нешта клекаталі. — Як яны высока жывуць! — здзівілася жаба. — От бы залезці да іх! А ў той хаце жылі два студэнты. Адзін быў паэт, пісаў вершы. Другі — біёлаг, вывучаў прыроду. Абодва яны былі вясёлыя і добрыя. — Глядзі, выдатны экземпляр жабы, — сказаў біёлаг. — Можна было б яе злавіць і заспіртаваць для навукі. — У цябе ўжо ёсць дзве, — запярэчыў паэт. — Пакінь яе, хай цешыцца жыццём. — О, якая яна гарэза, проста цуд! — не супакойваўся вучоны. — От калі б я быў перакананы, што ў галаве гэтай жабы ёсць каштоўны камень, — сказаў паэт, — тады і я пагадзіўся б разрэзаць яе для навукі. — Каштоўны камень у жабы! — засмяяўся сябар. — А што? Мне падабаецца народнае павер'е, нібыта ў галаве жабы, брыдкай жывёліны, часта схаваны каштоўны камень. Гэта можна аднесці і да людзей. Прыгадай Эзопа! Брыдкі карлік, а які разумны! З ім раіліся вялікія вучоныя... Жаба не ўсё разумела, пра што гаварылі маладыя людзі. Яе зацікавіла размова ў бусліным гняздзе. Бацька-бусел даводзіў сваім дзецям: — Чалавек — самая фанабэрыстая жывёліна. Любіць пагаварыць, пахваліцца багаццем сваёй мовы. А варта яму пераехаць у іншае месца, ён ужо не разумее суседа. От наш клёкат зразумелы ўсюды: у Даніі, у Егіпце... Эх, людзі! Яны нават лятаць не ўмеюць. «Якая цудоўная прамова! — падумала маленькая жаба. — Відаць, той бусел вельмі знакаміты. І так высока сядзіць!» Раптам бусел развёў крылы і ўзляцеў з гнязда. Жаба зноў пазайздросціла яму: «Як ён плавае ў паветры!» Яна чула, як бусліха ў гэты час расказвала дзецям пра далёкую і цёплую краіну Егіпет, пра цудоўную раку Ніл. І ёй вельмі захацелася самой пабываць там. — Хай бы буслы ўзялі мяне з сабой! — сказала жаба. — Гэта куды прыемней, чым насіць у галаве каштоўны камень!.. А каштоўны камень якраз і быў схаваны ў яе. Толькі не ведала пра гэта жаба-падарожніца. Ёй хацелася аднаго: скакаць ўперад і падняцца высока! Нечакана падышоў да жабы сам бусел. Ён ляцеў, убачыў яе ў траве, апусціўся і схапіў небараку. Ды не вельмі далікатна. Дзюба яго сціснулася, у жабіных вушах засвістаў вецер. Гэта было не вельмі прыемна, але ж яна была ўверсе. Яе неслі ў Егіпет! Вочы ў жабы зазіхацелі, з іх пырснулі іскры, яна крыкнула на ўсё наваколле: — Квак-ах! Гэта былі апошнія словы маленькай жабы. А дзе ж яна дзелася сама? Сакрэт просты, калі вы ведаеце, чым любяць ласавацца буслы. Толькі не хочацца верыць, што бусел разам з жабай пракаўтнуў і каштоўны камень. Ён, відаць, вылецеў з яе вачэй разам з зыркімі іскрамі. Яго падхапілі сонечныя промні. І занеслі на само сонца. А мо схавалі яшчэ дзе-небудзь? Давайма, сябры, шукаць каштоўны камень. Не стамляйцеся радавацца жыццю, кожны дзень рабіце для сябе ўсё новыя і новыя адкрыцці. А цяпер падумайце: што ў гэтай казцы выдумка, а што — праўда?
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
|||
|
© Василий Петрович Sеменов 2001-2012 
Сайт оптимизирован для просмотра с разрешением 1024х768
НЕ РАЗРЕШАЕТСЯ КОММЕРЧЕСКОЕ ИСПОЛЬЗОВАНИЕ МАТЕРИАЛОВ САЙТА!
