|
|
|
|
Случайный отрывок из текста: Фарид ад-дин Аттар. Рассказы о святых. Хазрат Рабийа Басри
Ганс ДаўбешкаНанава пераказаная даўняя гісторыя
Быў у адной вёсцы стары маёнтак, а ў старым маёнтку жыў стары пан. У яго было два сыны, ды такія разумныя, што калі б яны і палову таго розуму мелі, дык і то ім хапіла б. Абодва яны збіраліся пасватацца да каралеўны, і ў гэтым не было нічога асаблівага, бо яна сама абвясціла, што выйдзе замуж за самага разумнага, хто здолее перагаварыць яе. Абодва браты рыхтаваліся да сватання восем дзён, на большае ў іх часу не заставалася, але і гэтага ім было досыць: яны шмат чаго зналі і былі хлопцы хоць куды. Адзін вывучыў на памяць увесь лацінскі слоўнік і мясцовыя газеты за тры гады і мог іх пераказаць не толькі ад пачатку да канца, а і наадварот — ад канца да пачатку. Другі вывучыў назубок збор законаў, ведаў усё, што належыць ведаць муніцыпальнаму радцу, і мог разважаць пра дзяржаўныя справы. Апрача таго, ён умеў вышываць падцяжкі, — во які быў майстар! І кожны з іх даводзіў: «З каралеўнаю ажанюся я!» Бацька даў ім па добрым кані: таму, што ведаў на памяць слоўнік і газеты, — каня чорнага як вугаль, а таму, што меў дзяржаўны розум і ўмеў вышываць, — каня белага як малако. Браты змазалі сабе губы рыбіным тлушчам, каб рот лягчэй і хутчэй адкрываўся, і сабраліся ў дарогу. Усе слугі высыпалі на двор паглядзець, як маладыя панічы пасядуць на коней. Прыйшоў і трэці брат, — братоў жа было тры, але трэцяга, малодшага, ніхто не лічыў: далёка яму было да сваіх вучоных братоў, і звалі яго проста Ганс Даўбешка. — Куды гэта вы? І чаго гэтак разадзеліся? — спытаў ён. — У палац едзем, каралеўну сабе «выгаворваць». А ты што, не чуў хіба? Пра гэта ж ва ўсе званы звоняць. І яны расказалі яму пра сваё сватанне. — Вунь яно што! Дык і я з вамі! — сказаў Ганс Даўбешка. Але браты толькі пасмяяліся з яго і паехалі. — Бацька, дай мне каня! — закрычаў Ганс Даўбешка. — Вельмі ж мне захацелася жаніцца. Выбера мяне каралеўна — добра, а не выбера — я сам яе забяру! — Не мялі языком абы-што! — асадзіў яго бацька. — Не дам я табе каня. Ты і гаварыць як след не ўмееш! От браты твае — іншая рэч, яны малайцы! — А калі не даеш каня, дык я вазьму казла! Казёл мой уласны, ён давязе мяне як мае быць! І Ганс Даўбешка сеў вярхом на казла, стукнуў яго пяткамі пад бакі і памчаўся па гасцінцы. Адно пыл закурэў! — Вось і я еду! — сказаў сам сабе Ганс Даўбешка і загарланіў песню. А браты ехалі не спяшаючыся, моўчкі: ім трэба было як след абдумаць пра што і як гаварыць з каралеўнай, каб не даць маху. — Го-го-го! — крыкнуў Ганс Даўбешка. — Вось і я! Зірніце, што я знайшоў па дарозе! І ён паказаў братам дохлую варону, што падняў з зямлі. — Даўбешка! — сказалі браты. — Навошта яна табе? — Я падару каралеўне! — Ага, падары! — засмяяліся яны і паехалі далей. — Го-го-го! Вось і я! — зноў гукнуў Ганс Даўбешка. — Паглядзіце, што яшчэ я знайшоў! Такія рэчы не кожны дзень валяюцца па дарозе! Браты азірнуліся, каб паглядзець. — Даўбешка! — сказалі яны. — Гэта ж стары драўляны чаравік, ды нават без верху! Мо і яго таксама падарыш каралеўне? — А як жа! Падару! — адказаў Ганс Даўбешка. Браты засмяяліся і паехалі далей. — Го-го-го! Вось і я! — зноў закрычаў Ганс Даўбешка. — І праўда, — чым далей, тым болей! Го-го-го! Такое і не прыдумаеш! — А ну, што ты яшчэ там знайшоў? — спыталі браты. — Э, не, не скажу! От зарадуецца каралеўна! — Тфу! — плюнулі браты. — Ды гэта ж гразь з канавы! — Ды яшчэ якая! — адказаў Ганс Даўбешка. — Самага лепшага гатунку! Так і цячэ між пальцаў, не ўтрымаць! І ён наладаваў сабе поўную кішэню гразі. А браты прыпусцілі наўгалоп і прыехалі на гадзіну раней за Ганса. Каля гарадскіх варотаў жаніхоў нумаравалі па парадку і ставілі ў шарэнгі па шэсць чалавек у кожнай. Ставілі іх так блізка адзін да аднаго, што яны ні паварушыцца, ні ўзняць рукі не маглі. І правільна рабілі, бо інакш паміж імі ўсчалася б бойка, бо кожнаму хацелася быць наперадзе. Усе астатнія жыхары краіны тоўпіліся каля палаца і зазіралі ў вокны, каб паглядзець, як каралеўна прымае жаніхоў. Жаніхі заходзілі ў залу адзін за адным. І як толькі заходзілі, дык адразу трацілі ўсё сваё красамоўства: у іх нібы мову адбірала. — Не гадзіцца! — крычала каралеўна. — Вон! І вось зайшоў старэйшы брат, той, што ведаў на памяць увесь слоўнік. Але, пакуль ён стаяў у шарэнгах, дык пазабываў усё дазвання, а тут яшчэ падлога пад нагамі рыпіць, столь люстраная, так што бачыш сябе дагары нагамі, каля кожнага акна па тры пісары і адзін муніцыпальны радца, і ўсе запісваюць кожнае слова размовы, каб надрукаваць у газеце, якая прадаецца на рагу за два скілінгі, — страх ды годзе! Да таго ж у пакоі палілася ў печы, і яна разагрэлася дачырвана. — Ну і горача тут! — сказаў нарэшце жаніх. — Гэта таму, што бацька надумаўся сёння пеўнікаў засмажыць! — абазвалася каралеўна. Жаніх ажно рот разявіў: не чакаў ён такой размовы і не мог вымавіць ні слова, хоць яму хацелася адказаць як мага дасціпней. — Э-э! — прамямліў ён. — Не гадзіцца! — сказала каралеўна. — Вон! Давялося яму пайсці ні з чым. Тады зайшоў другі брат. — Ух, як тут горача! — пачаў ён. — Ага, мы смажым сёння пеўнікаў, — адказала каралеўна. — Як? Што? Каго?.. — перапытаў ён. І ўсе пісары запісалі: «Як? Што? Каго?» — Не гадзіцца! — сказала каралеўна. — Вон! І тут з'явіўся Ганс Даўбешка. Ён заехаў на казле проста ў залу. — Ну і гарачыня! — прабурчаў ён. — Гэта я пеўнікаў смажу! — адказала каралеўна. — От шанцуе! — усклікнуў Ганс Даўбешка. — Дык і маю варону можна будзе засмажыць? — Можна! — адказала каралеўна. — А ў цябе ёсць у чым смажыць? У мяне няма ні рондаля, ні патэльні. — А ў мяне ёсць! — сказаў Ганс Даўбешка. — Вось пасудзіна, нават з ручкаю! І ён выцягнуў з кішэні стары драўляны чаравік і паклаў у яго варону. — Ды гэта ж цэлы абед! — сказала каралеўна. — Але дзе нам узяць падліўкі? — А ў мяне ў кішэні! — адказаў Ганс Даўбешка. — У мяне яе столькі, што дзяваць няма куды, хоць выкідвай! І ён зачэрпнуў з кішэні жменю гразі. — Вось гэта мне падабаецца! — усклікнула каралеўна. — На ўсё ў цябе гатовы адказ, па слова ў кішэнь не лезеш. Таму я выйду за цябе замуж! Але ці ведаеш ты, што кожнае наша слова запісваецца і заўтра трапіць у газеты? Бачыш, каля кожнага акна стаяць па тры пісары ды яшчэ стары муніцыпальны радца? А радца гэты найгоршы — зусім з розуму выжыў! Яна ўсё гэта гаварыла, каб напалохаць Ганса. А пісары зарагаталі і запырскалі падлогу чарнілам. — Ах, вунь вы якія паночкі! — выгукнуў Ганс Даўбешка. — От я зараз пачастую гэтага радцу! І доўга не думаючы вывернуў кішэню і заляпіў радцу ўвесь твар гразёю. — Цудоўна! — усклікнула каралеўна. — Да гэтага і я не дадумалася б. Але я яшчэ навучуся! Так вось і стаў Ганс Даўбешка каралём, ажаніўся, надзеў карону і сеў на трон. Мы даведаліся пра ўсё гэта з газеты, якую выдае муніцыпальны радца, але ёй не варта занадта верыць.
|
![]() ![]() ![]() |
|||
|
© Василий Петрович Sеменов 2001-2012
Сайт оптимизирован для просмотра с разрешением 1024х768
НЕ РАЗРЕШАЕТСЯ КОММЕРЧЕСКОЕ ИСПОЛЬЗОВАНИЕ МАТЕРИАЛОВ САЙТА!